In dit tweede artikel word kort stil gestaan bij de achtergronden, basisprincipes en uitgangspunten van Assertive Community Treatment. In combinatie met het eerste artikel geeft dit een helder beeld van de kern van ACT of Assertive community Treatment.
In Nederland zijn begrippen als bemoeizorg en casemanagement redelijk ingeburgerd. ACT heeft veel raakvlakken met deze methoden, maar gaat een stap verder. Assertive Community Treatment is een teambenadering met als doel rehabilitatie van personen met langdurende psychiatrische stoornissen, zoals bijvoorbeeld schizofrenie, waarbij de nadruk ligt op een breed pakket aan diensten.
ACT is voortgekomen uit het werk van Arnold Marx, M.D., Leonard Stein, and Mary Ann Test aan het einde van de jaren zestig. ACT is een wetenschappelijk beproefde methode en wordt al dertig jaar toegepast in de Verenigde Staten, Canada en Engeland.
Een ambulant team van professionals met verschillende achtergronden zoals: maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, artsen, psychiaters dragen gezamenlijke zorg voor een groep chronisch psychiatrische cliënten. Denk hierbij aan diensten zoals: bemoeizorg, begeleiding, behandeling, casemanagement, ondersteuning van de familie, voorlichting over het gebruik van alcohol en drugs en andere diensten en ondersteuning welke noodzakelijk zijn om als individu succesvol te overleven in de maatschappij. ACT-diensten zijn 7×24 uur bereikbaar en beschikbaar, 365 dagen per jaar.
ACT is bij uitstek evidence based practice, ACT is veelvuldig onderzocht en geëvalueerd. Aangetoond is dat de methode werkt en kostenbesparend is ten opzichte van klinische opnames en reguliere ambulante benaderingen. De Schizophrenia Patient Outcomes Research Team (PORT) heeft ACT aangeduid als een de meest effectieve behandeling voor mensen met chronische psychiatrische en complexe problemen.
De Cliënten zijn in de regel individuen met langdurende psychiatrische problemen als schizofrenie en persoonlijkheidsstoornissen, met daarnaast problemen op verschillende levensgebieden zoals huisvesting, financiën, dagbesteding, werk, dagbesteding etc.
Het zijn cliënten die de reguliere klinische en ambulante psychiatrie bij voorkeur mijden, en niet gemotiveerd zijn voor een reguliere psychiatrische behandeling. Personen die in aanmerking komen voor een ACT-benadering hebben daarnaast andere ernstige bijkomende problemen, denk hierbij aan dak- en thuislozen, alcohol- en drugverslaafden. Ook cliënten welke regelmatig in aanraking komen met justitie worden niet uitgesloten.
De ACT-methode kent zekere standaarden en basisprincipes zoals:
Aandacht voor de primaire levensbehoeften: ieder ACT-team is multidisciplinair samengesteld en bestaat bij voorkeur uit een psychiater, (sociaal) psychiatrisch verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, activiteitenbegeleiders etc. Het team streeft er voortdurend naar om met zo min mogelijk hulp van buitenaf een compleet pakket van diensten aan te bieden aan de cliënten.
Gedeelde caseload: de ACT-teamleden dragen gezamenlijk zorg voor een groep cliënten en delen hun werkplekken en kantoorruimten. De rollen zijn onderling inwisselbaar. Dit bevordert de continuïteit van zorg.
Outreachend: de meeste diensten vinden plaatsen buiten het kantoor. De dienstverlening vindt bij voorkeur plaats in de onmiddellijke nabijheid van de cliënt zijn woon- of verblijfplaats, zelfs restaurants, parken en winkelcentra kunnen benut worden.
Het individu staat voorop: het behandelplan wordt afgestemd op de reële vraag, behoeften en noden van iedere individuele cliënt. De behandelplannen zijn opgebouwd uit modulen, en in ieder deelplan zijn duidelijk de vraagstelling, te bereiken doelen en evaluatiemomenten vastgesteld.
Actieve benadering: ACT- teamleden zijn pro-actief ten opzichte van hun cliënten. Zij assisteren hen en motiveren hen voortdurend. Het team probeert te voorkomen dat de cliënten in een sociaal verval terecht komen.
Langdurende intensieve zorg: ACT-diensten zijn per definitie intensief en langdurend van aard en omvang. Het herstelproces kan meerdere jaren in beslag nemen.
Hulp bij het vinden van zinvolle dagbesteding: een belangrijk onderdeel van deze benadering is dat het team de cliënt helpt bij het vinden van een zinvolle dagbesteding en of nog beter een betaalde baan.
Hulp bij verslavingsproblemen: alcohol- en drugsgebruik of misbruik zijn geen contra-indicatie het team coördineert deze problematiek en geeft zelf hulp als er sprake is van bijkomende alcohol- en drugsproblematiek.
Psycho-educatie: psycho-educatie is een vast onderdeel van de het dienstenpakket. Het team werkt nauw samen met de cliënten en hun familieleden. De cliënten krijgen uitleg over hun ziektebeeld . En worden gewezen op vaardigheden om zo zelf weer controle te krijgen over hun ziekte en leven.
Familie-ondersteuning en psycho-educatie: naast de psycho-educatie aan de cliënten wordt ook veel tijd geïnvesteerd in de begeleiding en voorlichting aan het bestaande steunsysteem. Het is vaak noodzakelijk om de familiebanden te herstellen en/of verbeteren, om zo stress voortkomend uit conflicten te voorkomen en de autonomie van de cliënt te bevorderen.
Integratie in de maatschappij: het ACT-team probeert sociale isolatie van de cliënten te voorkomen of op zijn minst te reduceren. Het voornaamste doel is de re-integratie van de cliënt in de maatschappij. Dit gebeurt door de cliënt aan te moedigen om te participeren in allerhande lokale bezigheden, activiteiten en organisaties. De keuze van de cliënt is hierin bepalend.
Aandacht voor somatische problemen: het ACT-team geeft regelmatig voorlichting over gezonde levensgewoonten, toegang tot de reguliere (geestelijke) gezondheidszorg, en coördineert de totale zorg van de cliënt.
Geef een reactie